Elk jaar vraag ik me af of ik moet gaan omdat een Dam vol mensen zo'n makkelijk doelwit is. Elk jaar vermaan ik mezelf dat ik niet zo pathetisch moet doen. En dat ik juist moet gaan ondanks dat kleine gevoel van ongemak.
Dit jaar stond ik veilig naast A. Mijn gedachten gingen naar mijn familie. Aan beide kanten hebben mijn ouders en mijn grootouders de oorlog heftig meegemaakt, hier in Nederland en in Indonesie.
Bij de harde geschreeuw dacht ik aan de verstoring in West, jaren geleden. Ik wilde me er niet druk om maken, deze herdenking niet laten verpesten door een idioot. Maar toen een vrouw begon te gillen en het schieten begon, kwam de angst.
Het gekke is dat de tijd vertraagt. Het zal amper geduurd hebben, maar de massa die op ons af kwam, mij scheidde van A, het moment dat ik tegen de muur gedrukt werd en niet weg kon, de mensen om mij heen die gilden en de mannen die riepen rustig te blijven, alles ging in slow motion.
Ik was A kwijt. Het was maar een moment, maar de uitdrukking op zijn gezicht vatte de hele scene samen. Hij greep mijn hand en wist mij rustig te houden. De dranghekken werden eerst nog dicht gelaten, terwijl de massa drukte en duwde. Ook dat was maar even, maar leek eindeloos.
We konden niet door de steeg die ik voor ogen had. Een politieagente waar we plotseling vlak voor stonden zei ons heel kalm waar we wel heen konden gaan. Dat deed ze goed.
We konden wegkomen, maar ik had nog het gevoel dat het gevaar ook vanuit die richting zou kunnen komen. Dat we opgevangen zouden worden door schietende mannen. Mijn hele lijf was een grote zenuw, de angst naar binnen geslagen. Het duurde zo'n anderhalf uur voordat dat gevoel weg was. Ik wilde eerst niet geloven dat het geluid van schieten vallende dranghekken waren geweest.
Ik moet steeds denken aan de mensen toen. Dit was nog geen fractie van wat zij hebben meegemaakt. Het is ontregelend. Vanmorgen de beelden teruggezien. Het gevoel is er meteen weer.
Ik heb nooit getwijfeld aan de zin van herdenken, en deze ervaring versterkt die overtuiging. Ik wil blijven herdenken en respect en eer betonen aan de mensen die de moed hadden. Die doorgingen. Ondanks welk gevoel dan ook. Ik kan alleen maar heel diep buigen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten